Մեղրագովք- ծաղկագովք․ մեղրաքամի ծես նախագծով

Մեղրաքամի ծեսի իրականացում Արատեսի դպրական կենտրոնում

Ժամկետ՝ Օգոստոսի 26-28

Մասնակիցներ՝  սովորողներ, դասավանդողներ, ծնողներ, հյուրեր․․․․

Ծրագրում՝
26․08-նախապատրաստական ընթացք

• միջավայրի խնամք, նախապատրաստում
• տեխնոլոգիական- խոհանոցային աշխատանք
• երգերի, պարերգերի, պարերի, խաղերի ուսուցում
• մեղվապահության մասին զրույցներ՝ Արմինե Գոգինյանի հետ

27․08- Բուն ծիսակարգ բերքատոն բերքի գովք, մեղրագովք

Առավոտյան   ծիսական մեկնարկ

ԱՆԴԱՍՏԱՆ

Երգում ենք -Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին.
Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝
Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:

Ընթերցում ենք -Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Երգում ենք -Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:

Ընթերցում ենք ՝Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերում թող ըլլա…
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։

Քայք դեպի Արատեսի վանք 

• Բերքի օրհնություն
• Առավոտյան ուսումնական ժամերգություն

Բերքագովքի երգեր՝

Քաղենք խաղողը

 

Քաղենք խաղողը, լըցնենք կողովը,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Բե՛ քաղենք սևը, փըռենք արևը,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Բե՛ քաղենք խարջին, ծախենք, տանք խարջը,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Ըռըզգին, աղեկ կտան գին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Քաղենք լալվարին, էս տարվա բարին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Քիշմիշին, տանք մեր Անուշին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Քաղենք Սաթենին, տանք Սաթենիկին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Քաղենք Նազելին, չըմընա կալին,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Քաղենք Արենին, շուտ գըցենք գինին,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Լըցնենք կարասը, որ շուտ խաղ ասը,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Լըցնենք տըճերը, որ շուտ ճըկմըկա,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Շուտ գցենք մաճառ, խմենք անպատճառ,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Փըռենք բոլ չամիչ, ուտենք քիչ ու միչ,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:
Բոլ դոշաբ էփենք, ձմեռը շըփենք,
Շուտ-շուտ, շուտ-շուտ, շուտ-շուտ:
Անենք բոլ կախան, պըրծնի մեր յախան,
Ճութ-ճութ, ճութ-ճութ, ճութ-ճութ:

Ծաղկաքաղով  քայլք դեպի Սևաժայռ

Մեղրաքամը սկսվելու է երեկոյան ժամի՝ մեղուներին չբարկացնելու համար՝ նրանց գովքով, մեղրագովքով՝ ուրախ, անխռով,գոհ, շնորհակալ, որ մեղուներն էլ մեզնից գոհ լինեն՝ հաջորդ տարի առատ մեղր բերեն:

Դանդաղ պարեր (գյովնդ) դրսում, հարթակի մոտ, որի ընթացքում մեղրի շրջանակները հանվում են փեթակներից:

 Հա՜ Նուբար պարերերգով ուղեկցում ենք ներս մեղրը քամելու

Հայ Նուբար- երգ, մեղեդի

Հայ, Նուբար, Նուբար,
Նուբար, հայ, Նուբար,
Սասնու սարեր քար ու բար,
Հայ, Նուբար:
Հայ, Նուբար, Նուբար,
Նուբար, հայ, Նուբար,
Իմ բաշխ քու բաշխ բարեն բար,
Հայ, Նուբար:
1. Նուբար մըտավ խիարնոց,
Հայ, Նուբար,
Քաղեց խիար, լըցուց ծոց
Հայ, Նուբար,
Կըդրավ ուր վըզի վըզնոց,
Հայ, Նուբար,
Էղավ ընձի դարդ ու խոց:
Հայ, Նուբար:
Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Սասնու սարեր քար ու բար, ջա՜ն, Նուբար,
Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Իմ բաշխ քու բաշխ բարեն բար,Հայ, Նուբար:
2. Սասնու գեղեր էրգու հարս,
Մըտեր են գետ, կըլողեն,
Էլեր են ափ, կըդողեն,
Քընց նըռան հատ կըշողեն:
Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Սասնու սարեր քար ու բար, ջա՜ն, Նուբար,
Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Իմ բաշխ քու բաշխ բարեն բար,Հայ, Նուբար:

3․Կանաչ վարոց հոտաղներ, հա՜յ, Նուբար,
Կարմիր գոգնոց աղջիկներ, ջա՜ն, Նուբար,
Գարնան կելնեն Ծովասար, հա՜յ, Նուբար:

Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Սասնու սարեր քար ու բար, ջա՜ն, Նուբար,
Հա՜յ, Նուբար, Նուբար, Նուբար, հա՜յ Նուբար,
Իմ բաշխ քու բաշխ բարեն բար,Հայ, Նուբար:

Ներսում՝  օրհնանքներ

-Մեղրի պես քաղցր կյանք ունենաս․

-Սեղանդ միշտ առատ լինի

— Ձեռքերդ միշտ դալար լինեն

— Քու սուփրեն քցած իլի, հացտ դրած իլի, գինիտ բոլ իլի, խոսքդ շաքարով իլի։ (բարբառային)

Պարերգ՝ Դերիկո-երգի նոտաներ

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Դերիկո ջան,

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Խանըմե ջան:

Դերիկոն էլավ, կէրթեր օղին,

Դերիկո ջան,

Լուսընակ զարկեց վըզի դողին,

Դերիկո ջան,

Ես ղուրբան եմ քո ստեղծողին,

Դերիկո ջան:

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Դերիկո ջան,

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Խանըմե ջան:

Դերիկոն էլավ, կէրթեր իգին,

Դերիկո ջան,

Կըշորորար մեջ օրթոգին,

Դերիկո ջան,

Ով որ տեսներ, կէլներ հոգին,

Դերիկո ջան:

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Դերիկո ջան,

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Խանըմե ջան:

Դերիկոն էլավ, կէրթեր մարագ,

Դերիկո ջան,

Իր ուտելիք՝ մեղր ու կարագ,

Դերիկո ջան,

Իր հագնելիք՝ քեզ մումբարաք,

Դերիկո ջան:

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Դերիկո ջան,

Դերիկո, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր, հո՛յ-նա՜ր,

Խանըմե ջան:

Մեղրաքամի արարողությունից հետո, դրսում

Միասնական ընթերցանություն․

«Արդար մեղու»

Գնացէք, բերէք, արդար մեղուն,

Որ գայ, գովէ, հայ, ծառս ու ծաղիկ:

Գնացին բերին արդար մեղուն․․․․

Երնեկ յիջաւ, հայ, ծառատըկին․․․․

Բարև երետ, հայ, թագաւորին,

Հազար բարին, հայ, իր խօշ բախտին:

Մենք էն մեղուին հետ կէհեյանք,

Երբ մուտն յընկներ հայ, հոն պառկէյանք․․․

Քաղցըր ծաղկունքըն ժողովէյանք․․․

Քաղցրաճաշակ, հայ, մեղր, շինէյանք,

Եւ մոմն աստուծօյ փէշքեաշ տայանք․․․

Մեղրագովքով մեղրի դիմավորում

Մանիներ- գովքեր

Գովք մեղվի

— Գովենք, գովենք, ու՞մ գովենք:

— Մեղվին գովենք:

Գովենք, գովենք, ու՞մ գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,

Մեղվի բզզոցը գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան:

Բզբզալով կերգես,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն,

Պզպզալով կթռչես,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն:

Թըռ, թըռ, ծաղկին կնստես,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն,

Անուշ նեկտար կքաշես,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն:

Մեղուն նստե ծառի տակ,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն,

Ծաղիկն առե թևի տակ,

Ջա՜ն, ծաղիկ, ջա՜ն, ջա՜ն:

Գովք մեղրի

— Գովենք, գովենք, ու՞մ գովենք:

— Մեղրին գովենք:

Գովենք, գովենք, ու՞մ գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,

Մեղրի գույնը մենք գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան:

Ոսկե դեղին քո գույնը,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,

Արևից պայծառ գույնը,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան:

Գովենք, գովենք, ու՞մ գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,

Մեղրի համը մենք գովենք,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան:

Ծաղկանց բույրով՝ ծորացող,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան,

Ծաղկանց համով ու հոտով,

Ջան, ծաղիկ, ջան, ջան:

Օրհնանքներ

-Օջախտ լեն ու բոլ լե

-Սեղանդ միշտ առատ լինի

-Տաշտներդ լի հաց լինի,
Դռներդ միշտ բաց լինի:

Որ տարին մեղրը շատ է լինում՝ մեղրիտարի է լինում, այդ ձմեռը ցուրտ էլինում։ Մեղուները, կանխազգալովձմռան սաստիկությունը, ավելիժրաջան են աշխատում, որպեսզիձմռանը դիմանան: 

Վեր, հա վեր —վեր

 

Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Վերն օր ասես՝ էնիկ է,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Վերն օր հավնիս` էնիկ է:

Աչքեր ունես` նըռան հատ,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Կապտածաղիկ կըտավհատ,
Վերն, օր ասես էնիկ է,
Էրնեկ թե մերըդ բերեր,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Քեզ պես աղջիկ քանիմ հատ,
Վերն օր հավնիս` էնիկ է:

Ծաղիկ ես փընջի միջին,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Անուշ կաթ` սընձի միջին,
Վերն, օր ասես էնիկ է,
Մեղրահամ անուշ կորիզ,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Դեղին թուրինջի միջին,
Վերն օր հավնիս` էնիկ է:
Արի էրթանք կալերը,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Կանչենք անուշ խաղերը,
Վերն, օր ասես էնիկ է,
Արիք խաղանք հարի լուս,
Վեր, հա վեր-վեր, վերիկ է,
Էգվան կէնեն մեզի դուս,
Վերն օր հավնիս` էնիկ է:

Գործաոր փոքր և հրաշալի,

Զամեն շրջի յանապատի․

Մասունս ասնի նա ամենի,

Յառաջ բերէ գործ ցանկալի

Պարերգ՝ Ախ լոթի Մարանhttps://www.youtube.com/embed/d0pqHo9avAI?version=3&rel=1&fs=1&autohide=2&showsearch=0&showinfo=1&iv_load_policy=1&wmode=transparent

Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան:

Նոր տնկած բաղի բար ես,
Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Ինձի թազա նուբար ես,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Անունիդ մեռնեմ, տղա,
Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Աշխարհին բարեբար ես,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան:

Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան:

Ջուխտ գութան արտ կբանի,
Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Շեկ աղջիկ հաց կտանի,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Մեկ՝ կքելե, մեկ՝ կկայնի,
Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Տեսնողի խելք կտանի,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան:

Ա՜խ, լոթի Մարան, ջան Մարան,
Ջա՜ն, լոթի Մարան, ջան Մարան:

Ազգային պարեր՝

• Տալ տալա
• Մայրոքե
• Յալլի
• Բուլուլ

Ազգային խաղեր.պատասխանատու` Սոնա Փափազյան

Հյուրասիրություն՝ մեղրի, գինու համտես