Հայկական կենցաղը լի է ծիսական և նշանակալից տոներով և այդ ծիսական տոներից մեկն էլ Տյառնընդառաջը կամ Տրնդեզն է, որը Հայ Առաքելական եկեղեցու տերունի և անշարժ տոներից մեկն է և խորհրդանշում է քառասուսնօրյա մանուկ Հիսուսի ընծյումը Աստծուն: Տյառնընդառաջը կարևոր տեղ էր զբաղեցնում հայերի կենցաղում, քանի որ այրվող կրակը (արևը) խորհրդանշում էր գարունքը, ծաղկունքը, հաջողությունն ու բերքատվությունը:
Տյառնընդառաջի ծեսը Արևմտյան դպրոց-պարտեզում
Օր՝ փետրվարի 14
Վայր՝ Արևմտյան դպրոց-պարտեզ
Մասնակիցներ՝ Արևմտյան դպրոցի դասավանդողներ, սովորողներ, ծնողներ, հյուրեր․․․
Սկիզբ ՝ 11։00
Ծրագրում՝
1․ Միասնական ընթերցանություն՝
ՏԵՐՆԴԵԶ
Բոց ու կրակ, վերն՝ արեգակ,
Այրենք, վառենք՝ չարը մարեք,
Հանդ ու դաշտում մոխիր ցանենք,
Բերքը առա՜տ–առա՜տ անենք:
Նորապսակ, ահել–ջահել
Խարույկին տան փորձանք պահեր,
Խաղեր կանչենք, շուրջպար պարենք,
Մեր մեծերի ծեսը պահենք:
Ով մեկն ունի՝ հազար անի,
Մեր աղանձը մեզ սատարի,
Բարիքն Մասիս սարը հասնի,
Տերնդեզը բարին բերի:
2․Միասնական պարերգ՝ Տերընդեզ
Տերընդեզ, դարմանը կես,
Առ հաց ու կես, ելիր գեղես,
Տերընդեզ, դարմանը կես,
Առ հաց ու կես, ելիր գեղես:
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես,
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես:
Տերընդեզ, դարմանը կես,
Առ մանգաղը, ել խոտի դեզ,
Տերընդեզ, դարմանը կես,
Առ մանգաղը, ել խոտի դեզ:
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես,
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես:
Տերընդեզ, փեշդ վառե,
Օր ազատվես օձե, չարե,
Տերընդեզ, փեշդ վառե,
Օր ազատվես օձե, չարե:
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես,
Տերընդեզ, մխի դին տես,
Մե փութ ցանես, հազար քաղես:
Ձոն բնությանն ու զարթոնքին
3․ Խնկի ծառ
Խնկի ծառը ծաղկել է,
Համոն տակը քնել է,
Խնկի ծառ, խնկի ծառ,
Խնկի ծառը Աստծո գառ:
Մեր դռանը խնկի ծառ,
Նախշուն բլբուլ վրեն թառ,
Խնկի ծառ, խնկի ծառ,
Խնկի ծառը Աստծո գառ:
4․ Ծառ ծաղկեցավ
Սուրբ Կարապետա օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Գևորգի օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Սարգիսի օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Թադևոսի օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Հովհաննեսի օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Սուրբ Հակոբի օրհնութենով, օրհնութենով
Ծառս ի ծաղկեցավ, ծառս ի ծաղկեցավ,
Ծառ ծաղկեցավ, ճյուղ բազմեցավ՝
Կանաչ ու կարմիր:
Հարսնագովք
5․ Զուլո
Արևն ելավ կամար, կամար,
Զուլոն կապեց ոսկե քամար,
Ես կըմեռնեմ քեզի համար:
Ավաղ, Զուլո, մատաղ, Զուլո,
Ավաղ, Զուլո, Զուլո, մատաղ, Զուլո ջան,
Ավաղ, Զուլո, Զուլո, մատաղ, Զուլո ջան:
Ջուխտակ գութան արտ կըբանի,
Զուլոն էլե, հաց կըտանի,
Աչք ու ունքով մարդ կըսպանի:
Ավաղ, Զուլո, մատաղ, Զուլո,
Ավաղ, Զուլո, Զուլո, մատաղ, Զուլո ջան,
Ավաղ, Զուլո, Զուլո, մատաղ, Զուլո ջան:
Խնամատես
6․ Այլի հո
Եկանք, եկանք, այլի հո~
Ինչու եկաք, այլի հո~
Աղջկա տեսիլ, այլի հո~
Աղջիկ չունենք, այլի հո~
Տեսել ենք, տեսել, այլի հո~
Որտեղ եք տեսել, այլի հո~
Ձեր այգու մեջ, այլի հո~
Ինչ էր անում, այլի հո~
Թել էր մանում, այլի հո~
Ինչ կաչ գլխին, այլի հո~
Կապույտ լաչակ, այլի հո~
Ինչ կար մեջքին, այլի հո~
Արծաթ գոտի, այլի հո~
Ինչ կար ոտին, այլի հո~
Կարմիր մաշիկ, այլի հո~
Բա ոնց եկաք, այլի հո~
Պռատ գառով, այլի հո~
Պոչատ հավով, այլի հո~
Տատիս տատի ծակված թավով, այլի հոոոո~…..
7․ Տիկնի պսակ
Պսակ-պսակ, տիկնի պսակ,3․
Փեսան եկավ լիքը քսակ.—
Տիրնա՜-նինե՜,
Տիրնա՜-նինե՜,
Զուռնի ձենը գեղով մին է։
Բոյը չինար, մեջքին քամար,
Աչքերը ծով, ունքը կամար,
Տիրնա՜-նինե՜,
Տիրնա՜-նինե՜,
էս մեր փեսան շատ անգին է։
8․ Հոպ թռի
Հո՛պ, թռի, հո՛պ, հո՛պ, թռի,
Հայկո ջան,
Շուտ թռի, շախով թռի,
Վարսո ջան:
Խնձոր ես ծառի վրա,
Հայկո ջան,
Ծաղիկ ես սարի վրա,
Վարսո ջան.
Հո՛պ, թռի, հո՛պ, հո՛պ, թռի,
Հայկո ջան,
Շուտ թռի, շախով թռի,
Վարսո ջան:
Անուշ տաղ ասող կաքավ,
Հայկո ջան,
Կանգնել ես քարի վրա,
Վարսո ջան.
Հո՛պ, թռի, հո՛պ, հո՛պ, թռի,
Հայկո ջան,
Շուտ թռի, շախով թռի,
Վարսո ջան:
Ախպեր ունեմ՝գառնարած,
Հայկո ջան,
Պարի միջին շվարած,
Վարսո ջան,
Հո՛պ, թռի, հո՛պ, հո՛պ, թռի,
Հայկո ջան,
Շուտ թռի, շախով թռի,
Վարսո ջան:
Ծիսական փակ շրջանով պարեր, պարերգեր
- Սասնա շորոր
- Թամզարա
- Բուլուլ
Ծիսական հյուրասիրություն․ պատասխանատուներ ՝ դասվարներ, կազմակերպիչ